Bireyler kimi zaman günlük yaşamda kullandıkları hak ve özgürlüklerinin farkına varamayabilirler. Ancak, hak ve özgürlüklerin kullanımı bir engel veya sınırlama ile karşı karşıya kaldığında, hak ve özgürlüklerinin önemi ortaya çıkar. Bu açıdan bakıldığında insanların hak ve özgürlüklere sahip olması yanında, onları günlük yaşamda kullanması daha da önemlidir. Aynı zamanda demokratik bir toplum olmanın da en temel özelliği toplum yaşamı içinde insan hak ve özgürlüklerinin kullanılabiliyor olmasıdır.
Demokratik bir toplumda bireyler hak ve özgürlüklerini kullanma konusunda aktif ve katılımcı olmalıdırlar.
Toplumsal yaşamda bireylerin hak ve özgürlüklerini korumak ve kullanımını teşvik etmek için günlük yaşam içinde resmî kurum ve kuruluşlar gerekli düzenlemeler yapmaktadır. Yasa ve yönetmeliklerde toplumun tamamını kapsayacak şekilde kamu ve özel alanlarda düzenlemelere yer verilmektedir.
Örneğin, sigaranın ortak kullanım alanlarında yasaklanması, çevre ve insan sağlığı ile ilgili olarak belediyelerin, çöplerin belli saatlerde dışarı atılmasına ilişkin getirdikleri kurallar ve yeni yapılan binalarda depreme dayanıklılık gibi düzenlemeler bunlardan bazılarıdır. Sivil toplum kuruluşları da insan hak ve özgürlüklerinin toplumsal yaşamda kullanımı ve korunması için bireylere yardımcı olmaktadır.
Aşağıdaki fotoğraf, kaldırımlarda engelliler için hazırlanmış yürüme alanlarına dikkat çekmektedir. 5378 sayılı kanunla birlikte 7 Temmuz 2012 tarihinden bu yana kamu kurum ve kuruluşları ile kamusal alanlarda engelliler için özel yürüme alanlarına yer verilmektedir.
Yukarıda verilen örnekte olduğu gibi Sağlık Bakanlığı da toplum yaşamında tüm bireylerin sağlık hakkından faydalanması için gerekli düzenleme ve çalışmalar yapmaktadır. “Evde Bakım” hizmeti de bu alanda yapılan çalışmalardan biridir. Evde Bakım, bir hastalığın teşhis ve tedavi sonrası bakım sürecinde, ihtiyaç sahiplerine kendi ortamlarında sağlık bakımı hizmetlerinin verilmesidir. Yine hastaneye gitmeden randevu alma, gideceği hastaneyi ve doktorunu seçme, hasta olarak haklarını arama gibi düzenlemeler bireylerin sağlık hakları ile ilgili yapılan örnek çalışmalardır.
Bireylerin sağlık alanındaki hak ve özgürlüklerini korumaları ve kullanmaları konusunda resmî kurum ve kuruluşların yanı sıra STK’lar da çalışmalar yapmaktadır. LÖSEV, Türk Kalp Vakfı, Türk Diyabet Vakfı, Yeşilay, Türk Böbrek Vakfı gibi sağlık alanında çalışmalar yürüten STK’lar bireylerin sağlık hakları ile ilgili faaliyetler yürütmektedir.
Ülkemizde yerel yönetimler de toplumsal yaşamda insan hak ve özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesi için gerekli düzenleme ve çalışmalar yürütmektedir. Örneğin, ulaşım problemlerinin çözümü, çevre sağlığı, gıda güvenliği, meslek edindirme, spor, sanat ve kültürel faaliyetlere vatandaşların katılımını sağlamak vb. faaliyetleri yürütmektedir.
Resmî kurum ve kuruluşlar ile STK’ların toplumsal yaşam içinde bireylerin hak ve özgürlüklerini koruma ve kullanmalarıyla ilgili yaptıkları uygulamalar önemlidir. Ancak, bireylerin kendi hak ve özgürlüklerini kullanmaları daha da önemlidir. Bu çerçevede bireylerin hak ve özgürlüklerini sorumlu bir şekilde kullanması ve çevresindekileri hak ve özgürlüklerini kullanma konusunda cesaretlendirmesi önem taşımaktadır.
Bir yanıt bırakın