İnsan Hakları Eylem Planı 1. Amaç: Daha Güçlü Bir İnsan Hakları Koruma Sistemi

İnsan Haklarına Dayalı Hukuk Devleti Anlayışının Güçlendirilmesi

• Hukukun üstünlüğü ile hak ve özgürlüklerin güçlendirilmesi için mevzuat ve uygulama düzenli olarak gözden geçirilecek ve gerekli tedbirler alınacaktır.
• Avrupa Birliği’ne üyelik süreci karşılıklı hak ve yükümlülükler çerçevesinde, ortaklık hukukunun yenilenme ihtiyaçları da gözetilerek kararlılıkla sürdürülecek, özellikle Vize Serbestisi
• Diyaloğunda karşılanması beklenen hususlara yönelik çalışmalara hız verilecektir.
• TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’ndan kurumlara gönderilen talep, değerlendirme ve tespitlerin hızlı ve etkin biçimde karşılanması sağlanacaktır.
• Bireysel başvuru sisteminin dokuz yıllık uygulaması değerlendirilecek ve etkinliği artırılacaktır.
• Demokratik katılımı güçlendirmek için siyasi partiler ve seçim mevzuatında gerekli değişiklikler yapılacaktır.

İnsan Hakları Kurumlarının Etkinliğinin Artırılması

• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun yapısı, BM Ulusal İnsan Hakları Kurumlarının Statüsüne İlişkin İlkeler ile uyumlu hale getirilecek ve İnsan Hakları Kurumları Küresel Ağı akreditasyonu alması sağlanacaktır.
• Kamu Denetçiliği Kurumu ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu kararları kişisel verilerin korunması suretiyle kamuoyunun erişimine açılacaktır.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu ile Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’nun etkinliği artırılacaktır.
• Kolluk görevlilerinin eylemlerine ilişkin şikâyet sisteminin etkili, hızlı ve şeffaf bir şekilde işlemesi amacıyla Kolluk Gözetim Komisyonu’nun etkinliği artırılacaktır.
• Uzun yargılamadan kaynaklı zararların Anayasa Mahkemesi’ne başvuruya gerek kalmaksızın İnsan Hakları Tazminat Komisyonu tarafından kısa sürede giderilmesi sağlanacaktır.
• İl ve ilçe insan hakları kurullarının yapısı güçlendirilerek etkinlikleri artırılacaktır.
• İnsan hakları kurumlarının ulusal ve uluslararası gelişmeleri yakından takip etmelerini ve kendi aralarında bilgi ve belge paylaşımını artırmak amacıyla yılda en az iki defa bir araya gelmeleri sağlanacak, ayrıca bu kurumların yüksek mahkemelerle işbirliği imkânları güçlendirilecektir.
• Ceza infaz kurumlarının denetimleri ile takibinin uluslararası standartlarda daha etkili bir şekilde yapılabilmesi amacıyla barolar, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerden de temsilcilerin katılımıyla bağımsız bir “Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları İzleme Komisyonu” kurulacaktır.
• Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları’nın etkinliğini artırmak amacıyla, kadın temsili de dikkate alınarak yapısı gözden geçirilecek, bu kurullara adliye, nakil aracı ve hastane gibi kurum dışındaki tutulma yerleri ve koşullarını da inceme yetkisi verilecektir.
• Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları’nın hazırladığı dönemsel raporlar, Kamu Denetçiliği Kurumu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu ve ilgili infaz hâkimliğine de gönderilecektir.
• Denetimli serbestlik hizmetlerinin kurumlararası işbirliğiyle insan hakları temelinde geliştirilmesi ve yürütülmesi ile yükümlülerin topluma entegrasyonlarının daha etkin bir şekilde sağlanmasına yönelik politikalar oluşturulması amacıyla “Denetimli Serbestlik Hizmetleri Danışma Kurulu” yeniden yapılandırılacaktır.

Mağdur Haklarının Korunması

• Çocuklar, kadınlar, engelliler ve yaşlılar başta olmak üzere suç mağdurlarına yönelik psiko-sosyal destek ve bilgilendirme gibi hizmetlerin etkinliği artırılacaktır.
• Çocukların ve suç mağdurlarının adli süreçte ikincil örselenmelerinin önlenmesi amacıyla oluşturulan adli görüşme odaları ve çocuk izlem merkezleri ülke genelinde yaygınlaştırılacak ve bu yerlerin etkinliğinin artırılmasına yönelik mevzuat düzenlemesi yapılacaktır.
• Adliyelerde suç mağdurlarının kendilerini yalnız hissetmemelerine yönelik tedbirler artırılacaktır. Bu kapsamda çocuklar, kadınlar, engelliler ve yaşlılar başta olmak üzere bu kişilere adli süreçlerde yardımcı olmak amacıyla kurulan Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri yaygınlaştırılacaktır.
• Suç mağdurlarına yönelik destek hizmetlerinin etkin bir şekilde sunulması için ilgili kurumlar arasında işbirliği ve koordinasyon güçlendirilecektir.
• Adli süreçlerden psikolojik olarak daha çok etkileneceği değerlendirilen kırılgan kesimlerin iş ve işlemlerinde yardımcı olmak ve bu kişilere psiko-sosyal destek sağlamak üzere adliyelerde rehberlik hizmeti vermek amacıyla uzmanlar görevlendirilecektir.